De eerste resultaten van een jaar PaTz (Palliatieve Thuiszorg) in Friesland

Afgelopen jaar zijn er in het kader van het PaTz-project drie PaTz groepen gestart in Friesland. In een PaTz groep zitten huisartsen, wijkverpleegkundigen en een palliatief consulent. In deze groep wordt casuïstiek rondom palliatieve patiënten besproken. Onlangs is het pilotjaar geëvalueerd. De deelnemers zijn allen erg positief over PaTz en het heeft al veel opgeleverd voor hun als zorgverleners. Ze hebben dan ook besloten om door te gaan als PaTz groep.

Hieronder worden de belangrijkste conclusies met u gedeeld. Daarnaast krijgt u tips van de PaTz groepen om zelf een PaTz groep te starten.

Wat doet een PaTz groep?
In de PaTz groep bespreken huisartsen en wijkverpleegkundigen casuïstiek rondom hun palliatieve patiënten. Op deze manier gaan zorgverleners veel beter vooruit kijken en proactief de zorg voor deze patiënten inrichten.

De huisarts: “In eerste instantie bespraken we patiënten met een hele korte levensverwachting. We kregen het advies van de consulent om toch ook iets meer naar patiënten te kijken die nog negen maanden of langer te leven hebben, zodat je daar ook een proactief plan voor zou kunnen maken. Nu word je daar alerter op en denk je bij die patiënten: dit is wel iemand voor PaTz.”

Soms wordt er ook extra aandacht besteed aan een bepaald thema, dan bereidt de palliatief consulent dit voor en vertelt daar iets over. Alle PaTz groepen zijn het met elkaar eens; “de bijdrage van de palliatief consulent heeft echte meerwaarde. Zij hebben zoveel kennis en expertise op dit vlak”.

Wat levert PaTz op?
Alle drie de groepen hebben gemerkt dat een PaTz groep moet groeien. De groep leert elkaar steeds beter kennen en er wordt steeds meer casuïstiek ingebracht is de ervaring.

Na een jaar heeft het de zorgverleners het volgende opgeleverd:

1. Vergroten van medische kennis
2. Vergroten kennis over spiritualiteit/zingeving
3. Huisartsen zijn proactiever gaan denken
4. Betere band tussen huisartsen en wijkverpleegkundigen
5. Samen kom je tot betere oplossingen
   

1. Vergroten van medische kennis
   Wijkverpleegkundige: “als wijkverpleegkundige krijg je in de PaTz groep veel medische kennis overgedragen van de artsen, bijvoorbeeld over pijnmedicatie. Deze kennis zorgt ervoor dat je een volgende keer bij een patiënt eerder denkt: oh, nu moet ik daar aan denken, zodat je sneller tot een goede oplossing komt.”

2. Vergroten kennis over spiritualiteit/zingeving
   Al uit eerder onderzoek bleek dat het onderdeel ‘spiritualiteit’ ontzettend belangrijk is in de laatste levensfase. Echter blijft dit onderwerp helaas vaak onderbelicht. In de PaTz groepen wordt hier uitgebreid bij stilgestaan.
   
   “De palliatief consulent brengt hele nieuwe dingen in, waardoor wij toch anders gaan kijken naar situaties. Door een tip van de consulent vraag ik nu aan patiënten of ze ook een geloof hebben en of er bijvoorbeeld een dominee is? Het is echt verrassend af en toe, wat dat oplevert.”
   

3. Huisartsen zijn proactiever gaan denken
   De wijkverpleegkundigen merken dat huisartsen, door PaTz,  proactiever zijn gaan denken en dus wat meer vooruit kijken. Zo worden er nu voor het weekend goede afspraken gemaakt, bijvoorbeeld dat er niet een dokterswacht gebeld hoeft te worden. Hierdoor heb je in het weekend minder onverwachte situaties.
   
   De huisarts beaamt dit: “Ik ben de casussen proactiever gaan benaderen. Je kijkt vooruit en gaat bijvoorbeeld actief met de patiënt en de familie in gesprek. Op het moment dat het dan escaleert, kende je de hele situatie al goed.” Door een tip van de consulent is één PaTz groep nu actief het zorgplan gaan gebruiken.

4. Betere band tussen huisartsen en wijkverpleegkundigen
   Wijkverpleegkundige Sneek: “PaTz heeft de contacten met de huisartsen versterkt. Je krijgt gewoon een betere band, omdat je elkaar ziet. Daardoor zijn de huisartsen makkelijker benaderbaar”.

   Dit levert voor beide voordelen op. Huisarts: “Je weet beter wat je aan elkaar hebt, ook in de weekenden of ’s avonds. Ik weet nu veel meer van de expertise en de mogelijkheden van de thuiszorg.”

5. Samen kom je tot betere zorg en oplossingen
   Huisartsen, vooral ook solisten en huisartsen die nog weinig ervaring hebben op dit terrein, voelen zich gesteund door de PaTz groep, doordat ze complexe casussen met elkaar kunnen delen.

   Nog een huisarts: “Doordat we steeds meer handvatten krijgen door het bespreken van bepaalde onderwerpen, zal dit uiteindelijk de zorg ten goede komen. Wat je niet weet, dat zie je ook niet en dat bespreek je dus ook normaal gesproken niet.”

Tips voor het starten van een nieuwe PaTz groep
Het doel is om komend jaar het aantal PaTz groepen te verdubbelen. De ervaringen die de huidige PaTz groepen hebben opgedaan willen ze graag delen met belangstellenden die overwegen om ook een PaTz groep te starten. Hieronder vind je hun tips en trucs.

1. Start niet te groot, begin met een kleine groep.
2. Betrek een huisarts of consulent die al ervaring heeft met een PaTz groep.
3. Plan de MDO’s op wisselende dagen.
4. Maak een jaarplanning voor de MDO’s.
5. Geef het de tijd om te groeien.
6. Vebruik een eenvoudig in te vullen digitaal systeem.
7. Verwacht niet dat je acute problematiek oplost, het gaat meer over de lange termijn problemen.
8. Betrek een enthousiaste palliatief consulent.
9. Vraag indien gewenst accreditatiepunten aan.

PaTz in relatie tot ACP
Advance Care Planning is een onderwerp dat momenteel veel aandacht krijgt. Eigenlijk is ACP onderdeel van PaTz. In de PaTz MDO’s komen patiënten en casussen rondom ACP aan de orde. Bekijk hier de animatie die ROS Friesland hiervoor ontwikkelde.

Ook een PaTz groep starten?
Neem contact op met Catrien Schuurman via mail: c.schuurman@rosfriesland.nl of telefonisch op: 06-525 10 790